پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 32 |
| تعداد شماره‌ها | 816 |
| تعداد مقالات | 7,894 |
| تعداد مشاهده مقاله | 37,233,252 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,344,835 |
کارایی برخی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌های هرز باریک‌برگ مزارع گندم (Triticum aestivum): با تاکید بر چچم سخت (Lolium rigidum) | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 56، مهر 1404، صفحه 269-285 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2025.31168.1872 | ||
| نویسندگان | ||
| ابراهیم ممنوعی* 1؛ محمدرضا کرمی نژاد2؛ حسین ثابت زنگنه3؛ علیرضا برجسته4؛ مهدی مین‌باشی معینی5 | ||
| 1استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران | ||
| 2محقق، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 3محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران | ||
| 4استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سمنان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایران | ||
| 5استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: گندم مهم‌ترین گیاه زراعی کشور به‌شمار می‌رود که در تأمین امنیت غذایی نقش اساسی دارد. علف‌های هرز یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید گندم در ایران است که قادرند عملکرد گندم را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند. به‌دلیل شباهت‌های مورفولوژیک و اکولوژیک گونه‌های علف‌های هرز باریک‌برگ با گندم، کنترل آن‌ها دشوار است. چچم سخت یکی از مهم‌ترین گونه‌های خسارت‌زا در گندم است که در مناطق جنوبی استان فارس گسترش یافته و به برخی از علف‌کش‌ها نیز مقاومت نشان داده است. چچم از طریق رقابت شدید می‌تواند عملکرد گندم را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد. این پژوهش با هدف بررسی کارایی برخی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌های هرز باریک‌برگ با تمرکز بر چچم سخت انجام شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 14 تیمار و 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حسن‌آباد داراب (استان فارس) در سال زراعی 1403-1402 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد تاپیک (کلودینافوپ‌پروپارژیل هشت درصد، EC) به‌مقدار یک لیتر در هکتار؛ پوماسوپر (فنوکساپروپ‌پی‌اتیل 5/7 درصد، EW) به‌مقدار یک لیتر در هکتار؛ مزوماکس ( مزوسولفورون‌متیل سه درصد، OD) به‌مقدار 25/1 لیتر در هکتار؛ ریتمیکا (مزوسولفورون‌متیل+ مفن‌پایر‌دی‌اتیل سه درصد، OD) به‌مقدار 300 ، 400 و 500 میلی‌لیتر در هکتار؛ اتلانتیس (یدوسولفورون‌متیل‌سدیم+ مزوسولفورون‌متیل+ مفن‌پایر‌دی‌اتیل 2/1 درصد، OD) به‌مقدار 5/1 لیتر در هکتار؛ اتللو (یدوسولفورون‌متیل‌سدیم+ مزوسولفورون‌متیل+ دیفلوفنیکان+ مفن‌پایر‌دی‌اتیل شش درصد، OD) به‌مقدار 6/1 لیتر در هکتار؛ اکسیال (پینوکسادن پنج درصد، EC) به‌مقدار 25/1 لیتر در هکتار؛ فیست سوپر (پندیمتالین 6/45 درصد، CS) به‌مقدار سه و چهار لیتر در هکتار؛ سنکور (متری‌بوزین 70 درصد، WP) به‌مقدار ۸۰۰ گرم در هکتار؛ فیست سوپر (سه لیتر در هکتار) + سنکور (۴۰۰ گرم در هکتار) و شاهد وجین دستی علف‌های‌هرز بودند. یافته‌‌های تحقیق: علف‌های‌هرز غالب در آزمایش به‌ترتیب شامل چچم سخت (Lolium rigidum)، یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana) و فالاریس (Phalaris minor) بودند. چچم سخت بیشترین فراوانی نسبی (90 درصد) داشت. نتایج نشان داد که تیمارهای علف‌کش، تراکم و وزن خشک گونه‌های علف‌هرز مذکور را به‌طور معنی‌دار کاهش و در مقابل، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه گندم را به‌طور معنی‌داری افزایش دادند. بیشترین کارایی علف‌کش‌ها در کنترل چچم سخت به‌ترتیب از کاربرد علف‌کش سنکور (800 گرم در هکتار) و ریتمیکا (500 میلی‌لیتر) حاصل شد، به‌طوری که این تیمارها توانستند وزن خشک این علف هرز را به‌ترتیب 65 و 61 درصد کاهش دهند. در مقابل، کم‌ترین کارایی در کنترل چچم (کم‌تر از 35 درصد) از کاربرد علف‌کش‌های فیست سوپر (سه لیتر) و پوماسوپر به‌دست آمد. همچنین، کارایی علف‌کش‌های اتلانتیس، اتللو، مزوماکس، اکسیال و ریتمیکا در کنترل یولاف وحشی و فالاریس 100–91 درصد بودند. در مجموع، مطلوب‌ترین تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علف‌کش سنکور و ریتمیکا (500 میلی‌لیتر) بودند که توانستند وزن خشک کل علف‌های هرز را به‌ترتیب 68 و 64 درصد کاهش و عملکرد دانه را به‌ترتیب 30 و 28 درصد افزایش دهند. نتیجه‌گیری: نتایج این آزمایش نشان داد که کارآیی ریتمیکا در کنترل یولاف وحشی و فالاریس مشابه یا برتر از علف‌کش‌های اتلانتیس، اتللو، اکسیال و مزوماکس بود. اگرچه، سنکور بیشترین کارآیی را در کنترل چچم سخت نشان داد، اما کارآیی سنکور در کنترل یولاف وحشی و فالاریس ضعیف‌تر از ریتمیکا بود. بنابراین، با توجه به طیف کنترل علف‌های‌هرز و افزایش عملکرد دانه، کاربرد علف‌کش ریتمیکا برای کنترل یولاف و فالاریس و سنکور در شرایط غالبیت چچم در مزارع گندم پیشنهاد می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تراکم؛ درصد کنترل؛ فالاریس؛ وزن خشک؛ یولاف وحشی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 52 |
||