
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 813 |
تعداد مقالات | 7,861 |
تعداد مشاهده مقاله | 35,906,722 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,230,169 |
کارایی برخی علفکشها در کنترل علفهای هرز باریکبرگ مزارع گندم (Triticum aestivum): با تاکید بر چچم سخت (Lolium rigidum) | ||
تحقیقات غلات | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2025.31168.1872 | ||
نویسندگان | ||
ابراهیم ممنوعی* 1؛ محمدرضا کرمی نژاد2؛ حسین ثابت زنگنه3؛ علیرضا برجسته4؛ مهدی مین باش معینی5 | ||
1داراب- جنب شهرداری- منازل مسکونی مر کز تحقیقات کشاورزی | ||
2مربی پژوهش مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران | ||
3محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران | ||
4استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سمنان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایران | ||
5استاد پژوهش مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مقدمه: گندم مهمترین گیاه زراعی کشور بهشمار میرود که در تأمین امنیت غذایی نقش اساسی دارد. علفهای هرز یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید گندم در ایران است که قادرند عملکرد گندم را بهطور قابل توجهی کاهش میدهند. بهدلیل شباهتهای مورفولوژیکی و اکولوژیکی گونههای علفهای هرز باریکبرگ با گندم، کنترل آنها دشوار است. چچم سخت یکی از مهمترین گونههای خسارتزای در گندم است، که در مناطق جنوبی استان فارس گسترش یافته و به برخی علفکشها نیز مقاومت نشان داده است. چچم از طریق رقابت شدید میتواند عملکرد گندم بهطور قابل توجه کاهش دهد. این پژوهش با هدف بررسی کارایی برخی از علفکشها در کنترل علفهای هرز باریکبرگ با تمرکز بر ویژه چچم سخت انجام شد.مواد و روشها: این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 14 تیمار و 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حسن آباد داراب (فارس)، در سال زراعی 1403-1402 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد تاپیک (کلودینافوپپروپارژیل 8 درصد، EC) به مقدار 1 لیتر در هکتار؛ پوماسوپر (فنوکساپروپپیاتیل 5/7 درصد، EW) به مقدار 1 لیتر در هکتار؛ مزوماکس ( مزوسولفورونمتیل 3 درصد، OD) به مقدار 25/1 لیتر در هکتار؛ ریتمیکا (مزوسولفورونمتیل+ مفنپایردیاتیل 3 درصد، OD) به مقدار 400،300 ،500 میلی لیتر در هکتار؛ اتلانتیس (یدوسولفورونمتیلسدیم+ مزوسولفورونمتیل+ مفنپایردیاتیل 2/1 درصد، OD) به مقدار 5/1 لیتر درهکتار؛ اتللو (یدوسولفورونمتیلسدیم+ مزوسولفورونمتیل+ دیفلوفنیکان+ مفنپایردیاتیل 6 درصد، OD) به مقدار 6/1 لیتر درهکتار؛ اکسیال (پینوکسادن 5 درصد، EC) به مقدار 25/1 لیتر در هکتار؛ فیست سوپر (پندیمتالین 6/45 درصد، CS) به مقدار 3 و 4 لیتر در هکتار؛ سنکور (متریبوزین 70 درصد، WP) به مقدار ۸۰۰ گرم در هکتار؛ فیست سوپر (3 لیتر در هکتار) + سنکور (۴۰۰ گرم در هکتار) و شاهد وجین دستی علفهایهرز بودند. یافته های تحقیقات: علفهایهرز غالب در آزمایش به ترتیب شامل چچم سخت (Lolium rigidum)، یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana) و فالاریس (Phalaris minor) بودند. چچم سخت بیشترین فراوانی نسبی (90 درصد) داشت. نتایج نشان داد که تیمارهای علفکش، تراکم و وزن خشک گونههای علفهرز مذکور را را بهطور معنیدار کاهش دادند؛ در مقابل وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، و عملکرد دانه گندم را بهطور معنیداری افزایش یافتند. بیشترین کارایی در کنترل چچم سخت به ترتیب از کاربرد علفکش سنکور (800 گرم در هکتار) و ریتمیکا (500 میلیلیتر) حاصل شد، به طوری که این تیمارها توانستند وزن خشک این علف هرز را بهترتیب 65 و 61 درصد کاهش دهند. . در مقابل، کمترین کارایی در کنترل چچم (کمتر از 35 درصد ) از کاربرد علفکشهای فیست سوپر (3 لیتر) و پوماسوپر بدست آمد. همچنین، کارایی علفکشهای اتلانتیس، اتللو، مزوماکس، اکسیال و ریتمیکا در کنترل یولاف وحشی و فالاریس 91–100 درصد بودند. در مجموع، مطلوب ترین تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علفکش سنکور و ریتمیکا (500 میلی لیتر) بودند که توانستند وزن خشک کل علفهای را به ترتیب 68 و 64 درصد کاهش دهند و عملکرد دانه را به ترتیب 30 و 28 درصد افزایش دهند نتیجه گیری: بر اساسنتایج این ازمایش، کارایی ریتمیکا در کنترل یولاف وحشی و فالاریس مشابه یا برتر از علفکشهای اتلانتیس، اتللو، اکسیال و مزوماکس بود. اگر چه، سنکور بیشترین کارایی در کنترل چچم سخت نشان داد، اما، کارایی سنکور در کنترل یولاف وحشی و فالاریس ضعیفتر از ریتمیکا بود. . لذا با توجه به طیف کنترل علفهایهرز و افزایش عملکرد دانه، کاربرد علفکش ریتمیکا برای کنترل یولاف و فالاریس و سنکور در شرایط غالبیت چچم در مزارع گندم پیشنهاد میگردد. | ||
کلیدواژهها | ||
تراکم؛ درصد کنترل؛ فالاریس؛ وزن خشک؛ یولاف وحشی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 |