| تعداد نشریات | 32 |
| تعداد شمارهها | 815 |
| تعداد مقالات | 7,886 |
| تعداد مشاهده مقاله | 36,792,324 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,316,833 |
مطابقه و حالتنمایی در زبان لکی کوهدشتی: مطالعه، تطبیقی ساختار نحوی با زبانهای همجوار | ||
| زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
| مقاله 2، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، شهریور 1403، صفحه 29-55 اصل مقاله (1.72 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2025.31155.1724 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه حنان1؛ مهرداد نغزگوی کهن* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
| 2استاد زبان شناسی همگانی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
| چکیده | ||
| مطابقه، حالتنمایی و ترتیب واژه از اصلیترین سازوکارهای بازنمایی روابط نحوی در زبانها هستند که هر زبان بسته به ساختار ردهشناختی خود، ترکیبی ویژه از آنها را بهکار میگیرد. این پژوهش با هدف توصیف و تحلیل نظامهای مطابقه و حالتنمایی در زبان لکی کوهدشتی و مقایسۀ تطبیقی آن با لری خرمآبادی و کردی کلهری در چارچوب آراء هیگ (2008) انجام شدهاست. نتایج نشان میدهد که در لکی، این نظامها ساختاری دوگانه و وابسته به زمان دستوری و گذرایی فعل دارند: در زمان غیرگذشته، مطابقه و حالتنمایی از نوع فاعلی- مفعولی است؛ بهگونهای که فاعل بهصورت مستقیم و بدون نشانة حالتنما ظاهر میشود و مفعول اغلب با نشانة حالتنمای مفعولی بازنمایی میشود. در مقابل، در گذشته، الگوی مطابقه کناییِ گسسته است و فاعلِ فعل گذرا با واژهبست ضمیری بر مفعول نمایان میشود و فعل بدون نشانهگذاری شخص و شمار، بهصورت سومشخص مفرد بهکار میرود. این ساختار، لکی را از کردی کلهری و لری که نظام مطابقه و حالتنمایی یکنواخت و مستقل از زمان یا گذرایی فعل دارند، متمایز میسازد. بنابراین، با وجود شباهتهای سطحی، زبان لکی کوهدشتی ساختاری مستقل و منسجم دارد و نمیتوان آن را گویشی وابسته یا ترکیبی از کردی و لری دانست. | ||
| کلیدواژهها | ||
| زبان لکی؛ مطابقه؛ حالتنمایی؛ کنایی گسسته؛ واژهبستهای ضمیری | ||
| مراجع | ||
|
آخوندی فاطمه. انطباق صرفی در زبان لری خرمآبادی. علم زبان، 1402؛ 10(17): 187-214DOI: https://doi.org/10.22054/ls.2023.67625.1544
تفکری رضائی شجاع و امیدی عباس. پسوندهای فعلی در گویش لکی: ساخت ارگتیو، مطابقة فاعلی یا ضمیر پیوسته؟، پژوهشهای ایرانشناسی. 1393؛ 4(1): 37-55 doi:10.22059/jis.2014.52667
دبیرمقدم محمد. ردهشناسی زبانهای ایرانی. تهران: سمت.1392.
رضایی باغبیدی حسن. تاریخ زبانهای ایرانی. تهران: دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. 1388.
کریمی یادگار. مطابقه در نظام کُنایی (ارگتیو) زبانهای ایرانی: رقابت واژهبست و وند الف. پژوهشهای زبانشناسی، 1391؛ 4(7): 1-18.
لطفی یاسر، کریمی دوستان غلامحسین و گوهری حبیب. نمود واژگانی در گویش لکی. جستارهای زبانی، 1400؛ 12(4): 305-344 doi:10.29252/LRR.12.4.10
مهدیزاده مهدی، گوهری حبیب، کریمیدوستان غلامحسین، و خوشبخت طیبه. نظام مطابقه در کلهری و مقایسۀ آن با لکی، سورانی و کرمانجی. مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، 1395؛ 3(15): 91-110.https://doi.org/10.22126/jlw.2017.1196
محمدابراهیمی جهرمی زینب و مرادخانی سیمین. پسوندهای فعلی گویش لکی هرسینی. نقد زبان و ادبیات خارجی (پژوهشنامه علوم انسانی)، 1387؛ 1(1): 91-113https://sid.ir/paper/471197/fa.
نغزگویکهن مهرداد. نقش پساضافهها در اعطای حالت؛ مطالعة موردی در گویش تالشی. زبان فارسی و گویشهای ایرانی. 1392الف؛ 3: 111-132.
نغزگویکهن مهرداد. عوامل مؤثر در تعیین صورت نشانة مطابقة فعلی در فارسی نو. مجموعهمقالات نخستین هماندیشی زبانهای ایرانی. به کوشش مهرداد نغزگوی کهن. انجمن زبانشناسی ایران. تهران: نویسة پارسی: 173-192.
Anderson, S. R. Aspects of the theory of clitics. Oxford: Oxford University Press, 2005. Baker, M. The syntax of agreement and concord. Cambridge: Cambridge University Press, 2008. Bickel, B., & Nichols, J. Case marking and alignment. In A. Malchukov & A. Spencer (Eds.), The Oxford handbook of case. Oxford: Oxford University Press. 2008, 304-321. Blake, B. J. Case. Cambridge: Cambridge University Press. 2004. Bickel, B., & Nichols, J. Inflectional morphology. In T. Shopen (Ed.), Language typology and syntactic description. Cambridge: Cambridge University Press. 2007, 169-240. Comrie, B. Language universals and linguistic typology: Syntax and morphology. Chicago: University of Chicago Press. 1981. Comrie, B. The world's major languages. London: Routledge. 1987. Corbet, G. Agreement. Cambrige: Cambrige Univercity Press. 2006. Croft, W. Typology and universals (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press. 2003. Dixon, R. M. W. Ergativity. Cambridge: Cambridge University Press. 1994. Dorleijn, M. (n.d.). The decay of ergativity in Kurdish: h. Tilburg: Tilburg University Press. Greenberg, J. H. Language universals, with special reference to feature hierarchies. The Hague: Mouton. 1966. Givón, T. Syntax: An introduction (Vols. 1 & 2). Amsterdam: John Benjamins. 2001. Haig, G. Alignment change in Iranian languages: A construction grammar approach. Berlin: Mouton de Gruyter. 2008. Haig, G., & Öpengin, E. Kurdish: A critical research overview. Kurdish Studies, 2014, 2(2): 99–122. https://doi.org/10.33182/ks.v2i2.387 (Journal) Hengeveld, K. A hierarchical approach to grammaticalization. In K. Hengeveld, H. Narrog, & H. Olbertz (Eds.), The grammaticalization of tense, aspect, modality and evidentiality: A functional perspective. Berlin, Boston: De Gruyter Mouton. 2017. Keenan, L., & Comrie, B. Noun phrase accessibility and universal grammar. Linguistic Inquiry, 1977; 8: 63–99. (Journal) Mackenzie, D. N. Kurdish dialect studies. London: Oxford University Press. 1961. Payne, T. E. Describing morphosyntax: A guide for field linguists. Cambridge: Cambridge University Press. 1997. Paul, L. The position of Zazaki among West Iranian languages. In N. Sims-Williams (Ed.), Proceedings of the Third European Conference of Iranian Studies, Part 1: Old and Middle Iranian studies. Wiesbaden: Reichert. 1988, 163-177. Steele S. Word order variation: a typological survey. In J. H. Greenberg (Ed.), Universals of human language, Vol. 4. Stanford: Stanford Univercity Press. 1978, 585-623. Stilo, D. Vafsi. In M. Dahl & B. Comrie (Eds.), The world atlas of language structures. Oxford: Oxford University Press. 2004. Spencer, A., & Luís, A. R. Clitics: An introduction. Cambridge: Cambridge University Press. 2012. Song, J. J. Linguistic typology: Morphology and syntax. London: Routledge. 2001. Tallerman, M. Understanding syntax. London: Arnold. 2003. Tallerman, M. Understanding syntax. London: Hodder Education. 2011. Tallerman, M. Understanding syntax. Hodder Arnold. 2011. Windfuhr, G. L. (Ed.). The Iranian languages. London: Routledge. 1987. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 105 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16 |
||