پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 32 |
| تعداد شماره‌ها | 818 |
| تعداد مقالات | 7,919 |
| تعداد مشاهده مقاله | 38,797,317 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,415,395 |
تصحیح برخی عبارات، جملات و ابیات خیرات حسان و تکمله‌ای بر آن | ||
| زبان فارسی و گویش‌های ایرانی | ||
| مقاله 8، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، شهریور 1403، صفحه 181-206 اصل مقاله (1.31 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2025.31242.1727 | ||
| نویسنده | ||
| اصغر اسمعیلی* | ||
| استادیار زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| خیرات حسان از آثار تذکره‌ای دورۀ قاجار است که اطلاعات فراوان تاریخی، ادبی و اجتماعی آن، اثر را به کتابی دایره‌المعار‌ف‌گونه تبدیل کرده‌است. با توجه به در دسترس نبودن نسخۀ چاپ سنگی اثر، چاپ و تصحیح جدیدی از آن به همت ابوالقاسم رادفر و رباب صادقی اسکویی در سال 1394ش. منتشر شد. درمجموع مشکلات این چاپ و تصحیح را در سه دسته می‌توان تقسیم کرد: مشکلاتی که اعتمادالسلطنه در ترجمه از ترکی یا در ضبط نام کتب و اشعار داشته و مصححان به آنها توجه نکرده‌اند و به نسخۀ چاپی فعلی راه یافته‌است. مشکلاتی که مصححان محترم در خواندن یا ضبط اسم‌ها و اشعار داشته‌اند؛ اشکالات تصحیح، مأخذ برخی ابیات، تصحیح بعضی ابیات ترکی، ضبط نام کتب، ضبط اعلام، برخی لغات و اصطلاحات شایان توضیح و خطاهای تایپی بحث و بررسی شده‌است. نبود تعلیقات در جاهایی که حتما تعلیقات نیاز بود و همچنین نداشتن فهارس لازم با توجه به احتوای اثر بر نام‌های مختلف اعلام، امکنه، کتب، آیات، احادیث، مثَل‌ها، ابیات عربی، ابیات فارسی، ابیات ترکی و لغات ترکی که راه را بر پژوهشگر متن دشوار کرده‌است. تصحیح این موارد با توجه به معنای لغات و اصطلاحات، قرائن ادبی، قرائن خود متن، توجه و رجوع به متن چاپ سنگی اثر، متن مشاهیرالنساء (ترکی) و در مواردی رجوع به دیوان‌ها و آثار شاعران و نویسندگانی بود که شعر یا نثر از آنها در این کتاب نقل شده‌است. با تصحیح این اشکالات و خطاها و افزودن تعلیقات و ایضاحات، می‌توان نسخة منتقح‌تری را به مخاطبان عرضه کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خیرات حسان؛ تصحیح؛ تعلیقات؛ ویرایش | ||
| مراجع | ||
|
آذر بیگدلی لطفعلی‌بیگ. آتشکدۀ آذر، به‌تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر. 1378.
آلداود سیدعلی. اعتمادالسلطنه در: دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. 1385.
اسفزاری معین‌الدین محمد. روضات الجنات فی اوصاف مدینه الهرات، به‌تصحیح محمدکاظم امام. تهران: دانشگاه تهران. 1339.
اعتمادالسلطنه محمدحسن بن علی. خیرات حسان، مقدمه و تصحیح ابوالقاسم رادفر و رباب صادقی اسکویی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 1394.
اعتمادالسلطنه محمدحسن بن علی. خیرات حسان. طهران: وزارت انطباعات و دارالترجمه. 1304-1307ق.
اوزون چارشی‌لی و حقی اسماعیل. تاریخ عثمانی، ترجمه ایرج نوبخت. تهران: کیهان. 1377.
بسحق اطعمه احمد بن‌حلاج. کلیات بسحق اطعمه شیرازی، به‌تصحیح منصور رستگار فسایی. تهران: نشر میراث مکتوب و بنیاد فارس‌شناسی. 1382.
تنوخی محسن ابن‌علی. نشوار المحاضره و اخبار المذاکره. بی‌جا، بی‌نا. 1391ق=1971م.
ثعالبی ابومنصور عبدالملک. یتمه الدهر فی محاسن اهل العصر. لبنان: دارالکتب العلمیه. 1403ق.
جهانبخش جویا. اعیان العصر در یک تصفح، آینۀ پژوهش، 1378؛ (59): 50-54.
الحلو مسلم. قصه مدینه نابلس. المنظمه العربیه للتربیه و الثقافه و العلوم. 2008.
دامادی سیدمحمد. مضامین مشترک در ادب فارسی و عربی. دانشگاه تهران. 1379.
درایتی مصطفی. فهرستوارۀ دستنوشت‌های ایران. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. 1389.
دولت‌آبادی عزیز. فرهنگ واژه‌های ترکی و مغولی در ادبیات فارسی. دانشگاه تبریز. 1386.
دهخدا علی‌اکبر. لغت‌نامه. دانشگاه تهران. 1373.
ذهنی افندی محمد. مشاهیر النساء. مطبعه عامره. 1296ق.
شبلنجی مؤمن. نور الابصار فی مناقب آل نبی المختار. قم: شریف الرضی. بی‌تا.
رضایی هفتادری غلامعباس و حسن‌زاده نیری محمدحسن. شرح گزیدۀ دیوان متنبی. انتشارات دانشگاه تهران. 1383.
زارع شاهمرسی پرویز. فرهنگ شاهمرسی. تبریز: نشر اختر با همکاری انتشارات آناس. 1387.
فروغی محمدعلی. خاطرات محمدعلی فروغی به همراه یادداشتهای روزانه از سال 1293 تا 1320، به خواستاری ایرج افشار، به‌کوشش محمد افشین‌وفایی و پژمان فیروزبخش. تهران: سخن. 1398.
دیانت علی‌اکبر. «جودت‌پاشا» در: دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، ج18. تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. 1390.
دیانت ابوالحسن. فرهنگ تاریخی سنجش‌ها و ارزش‌ها، ج1و2. تبریز: نیما. 1367.
زارع شاهمرسی پرویز. فرهنگ ترکی – فارسی شاهمرسی. تبریز: اختر. 1387.
زاوش محمد. کانی‌شناسی در ایران قدیم. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. 1348.
سعیدی حوریه. خیرات حسان، معرفی نسخ خطی. ایران، 13 آبان 1385. ص8.
سیفی نهاوندی فهیمه. جقه، دایره‌المعارف زن ایرانی، ج1، تهران: بنیاد دانشنامۀ بزرگ فارسی. 1382.
شعار جعفر و فرزاد عبدالحسین. المنهج: نثر و شعر عربی. تهران: سخن. 1381.
الطباطبایی السید عبدالعزیز. اهل بیت علیهم‌السلام فی المکتبه العربیه، تراثنا، 1406ق. 68-101.
قاآنی شیرازی. دیوان حکیم قاآنی شیرازی، مقدمه و تصحیح ناصر هیری. تهران: گلشائی. 1363.
گلچین معانی احمد. تاریخ تذکره‌های فارسی. تهران: کتابخانۀ سنائی. 1363.
گوندوز توفان. اسارت تاجلی‌بیگم، مروری بر تأثیر مسائل فرهنگی-روان‌شناختی در تاریخ‌نگاری صفوی-عثمانی. تحقیقات تاریخ اجتماعی، 1389؛ (1): 119-130.
محمودیان علی‌اکبر و همکاران. شهرستان شمیران. تهران: بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران. 1388.
مهستی گنجوی. رباعیات مهستی گنجوی، زیر نظر محمدآقا سلطان‌زاده، ترتیبدهندة مقدمه رفائیل حسینوف. باکو: یازییچی. 1985.
موستراس س. المعجم الجغرافی للامبراطوریه العثمانیه، ترجمة حسین قره‌چانلو و شحادات عصام محمد. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام. 1397.
مولوی، جلال‌الدین محمد. مثنوی معنوی، به‌کوشش توفیق ه. سبحانی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 1373.
میرجعفری حسین. تاجلی خانم، زن ستیهندۀ جنگ چالدران، نشریة دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی تبریز، 1353؛ (112): 461-468.
نظامی الیاس بن محمد. لیلی و مجنون، به‌تصحیح حسن وحید دستگردی، به‌کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره. 1376.
نوریان مهدی، بهرامیان افسانه و چترایی مهرداد. شاعری از بخارا، بازشناخت مشفقی بخارایی و ضرورت تصحیح و انتشار کلیات او ...، متن‌شناسی ادب فارسی، 1400؛ (49): 39-54.
www.aldiwan.net www.nlai.ir
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 206 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 32 |
||