
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 812 |
تعداد مقالات | 7,843 |
تعداد مشاهده مقاله | 35,811,911 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,126,474 |
تفسیری بر الگوی بازتولید فضاهای شهری بر پایهی روش تحلیل گفتمان ؛ (نمونهی موردی: خیابان لالهزار) | ||
دانش شهرسازی | ||
دوره 9، شماره 2، شهریور 1404، صفحه 119-139 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2025.28877.1986 | ||
نویسندگان | ||
مهساl ساسانفر1؛ محمود رضایی* 2؛ واراز مرادی مسیحی3 | ||
1دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
3استادیار گروه شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
بیان مسئله: بازتولید فضایی در شهرها، فرآیندی پیچیده و چند لایه است که در نتیجهی کنش متقابل سه عامل کلیدی شکل میگیرد: عاملیت مکان-رویداد، کنشگری و منش. این سه عامل در بسترهای تاریخی و گفتمانی، بر چگونگی تولید، سازماندهی و معناپردازی فضا اثرگذارند. خیابان لالهزار تهران، به عنوان یکی از نخستین خیابانهای مدرن ایران، طی چهار دورهی تاریخی صفویه، قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی، بستر ظهور گفتمانها، کنشگران و عملکردهای متنوعی بوده و از این حیث نمونهای ممتاز برای مطالعهی بازتولید فضا بشمار میرود. اگرچه پژوهشهای پیشین عمدتا بر ابعاد کالبدی، سیاستگذاری یا زیباییشناسانهی این خیابان تمرکز داشتهاند، اما تحلیل پیوند میان گفتمانهای تاریخی، کنش فضایی و لایههای معنایی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با تلفیق چارچوب مفهومی «مکان-رویداد» و روش تحلیل گفتمان، کوشیده است رویکردی میان رشتهای برای تبیین فرآیندهای بازتولید فضایی ارائه دهد. روش: پژوهش با رویکرد کیفی و به کمک تحلیل گفتمان و تحلیل محتوای کیفی استقرایی انجام شده است. خیابان لاله زار در چهار دورهی تاریخی با استفاده از منابع نوشتاری، دیداری و نقشهها، در سه سطح انتزاعی (کدهای باز، محوری، منتخب) کدگذاری و تحلیل شده است. یافتهها: سه مولفهی قدرت، سیاست و سرمایه، در پیوند با طیف کنشگری (خودجوش تا تهاجمی)، منش (پیرامونی تا مرکزی)، و عاملیت مکان-رویداد، الگوهای متنوعی از بازتولید فضایی را در خیابان لالهزار شکل داده اند. نتیجه گیری: مولفههای اصلی فضا سیاست، قدرت و سرمایه تشخیص داده شدهاند. مولفهی اصلی قدرت است که منشی مرکزیتر دارد. مولفهی سیاست با مولفهی سرمایه پیرامونیتر از مولفهی اول بوده و هر سه میتوانند با تغییر منش از پیرامونی به مرکزی اولویت دهندهی عاملیتها شده و منجر به بازتولیدی نوین شوند. در این کشاکش فضای عمومی-خصوصی شهر تغییر میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
بازتولید فضایی؛ عاملیت مکان-رویداد؛ کنشگری خودجوش-تهاجمی؛ منش پیرامونی-مرکزی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 99 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 38 |