پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 807 |
| تعداد مقالات | 7,771 |
| تعداد مشاهده مقاله | 35,640,080 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,945,157 |
تحلیل داستان خسرو و بهرام چوبین شاهنامه بر اساس مربع ایدئولوژیک ون دایک | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2025.31056.2720 | ||
| نویسندگان | ||
| رسول حیدری* 1؛ محمد خسروی شکیب2 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران. | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| الگوی مربع‌ایدئولوژیک یکی ازابداعات ون دایک در حوزه تحلیل گفتمان انتقادی است. براساس این الگو، نهادهای قدرت در مقام گروه خودی، از چهار اصل برای تحمیل ایدئولوژی و پوشاندن چهره حقیقت استفاده می کنند: بیان صفات مثبت گروه خودی، بیان صفات منفی گروه دیگری، تأکیدزدایی از صفات منفی خودی و تأکیدزدایی از صفات مثبت دیگری. در این پژوهش، روایت شاهنامه از داستان بهرام چوبین و خسرو پرویز با تاکید بر بخش مجادله کلامی تحلیل شده است. یافته‌ها نشان می دهد که گروه قدرت (خسرو) از تکنیک‌های مانند قیاس، سفسطه، طفره و ابهام، اغراق و نمایشی سازی و استعاره‌سازی برای خودنمودی مثبت و دیگرنمودی منفی بهره برده است. خسرو درمقام نماینده گروه فرادست با اتکا به عناصرسلطه‌گری ایدئولوژیک مانند نژاد و دین بر نکات مثبت خود تاکید دارد و خطاهای خود را انکار می کند، از سویی با برجسته‌سازی نکات منفی کارنامه بهرام، سعی در نادیده گرفتن شایستگی‌های او دارد. یافته‌ها نشان می دهد که تدوین‌گران اصلی این روایت با برجسته‌سازی صفات منفی بهرام ،کمرنگ‌سازی خطاهای خسرو، عدم رعایت نظام نوبت‌گیری در مکالمه و اختصاص فرصت دفاع بیشتر به خسرو ، در پیشبرد داستان به نفع گروه قدرت کوشیده‌اند. فردوسی نیز در مقام روایتگر متاخر این داستان با تدوین‌گران اصلی همسوست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شاهنامه؛ خسروپرویز؛ بهرام چوبین؛ مربع ایدئولوژیک؛ ون دایک | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 |
||