
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 797 |
تعداد مقالات | 7,617 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,037,016 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,671,349 |
قالب معناشناختی-بدنیِ اضافۀ اقترانی | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 01 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2025.30533.2693 | ||
نویسنده | ||
نرگس اسکویی* | ||
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران، بناب | ||
چکیده | ||
هدف اصلی این مقاله، تحلیل معنایی و ساختاری اضافۀ اقترانی در زبان فارسی از منظر نظریۀ قالبهای معناشناختی-بدنی است؛ نظریهای که بدن را به عنوان منشأ اصلیِ ساختمندی مفاهیم زبانی در نظر میگیرد. در این رویکرد، بدن نهتنها در مفهومسازی، بلکه در مقولهبندی دستوری نیز نقش دارد و بهویژه در بازنمایی رابطههای معنایی در گروه اسمی مؤثر است. در میان انواع اضافه در زبان فارسی، اضافۀ اقترانی به دلیل پیچیدگی معنایی، اختلاف دیدگاه در کتب دستور زبان، و ظرفیت بالای مجازپردازی، شایستۀ تأملی نوین از منظر بدنمندی است. با بهرهگیری از روش توصیفی و تحلیل محتوای استدلالی-قیاسی، این مقاله میکوشد تعریف روشنتری از این نوع اضافه ارائه دهد و تمایز آن را با دیگر انواع اضافه مشخص کند. در پرتو این رویکرد، دادههای پژوهش حاکی از آناند که ساختار اضافۀ اقترانی متکی بر پیوندهای تصویریِ ریشهدار در تجربههای زیسته و بازنمودهای حسی-حرکتیِ بدنمند است؛ بهگونهای که هسته، تجسم یک قالب مفهومی تثبیتشده بر پایۀ شناخت بدنی است و مضافالیه، با کارکردی کنشگرانه، نقش گسترشگر مفهومی و فعالکنندۀ فضای تصویری را ایفا میکند. این تحلیل، کارآمدیِ رویکرد قالبهای بدنی را در تبیین رفتار نحوی-معنایی این نوع اضافه تأیید میکند و نشان میدهد که روابط اقترانی، برخاسته از سازماندهیهای بدنمند، در تعامل با لایههای فرهنگی و زیباشناختیِ زبان، قابلیت تولید معانی چندلایه، انعطافپذیر و موقعیتمحور را دارند. از این منظر، اضافۀ اقترانی را میتوان بهمثابه یک خردهنظام معناشناختیِ پویا و میانذهنی در زبان فارسی بازشناسی کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
اضافۀ اقترانی؛ دانش بدنی؛ زبانشناسی شناختی؛ قالب نشانه-معناشناختی؛ ارتباطات غیرکلامی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 28 |