پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 792 |
| تعداد مقالات | 7,554 |
| تعداد مشاهده مقاله | 24,670,511 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,582,892 |
مروری بر روش‌های تجزیه پایداری در به‌نژادی گیاهی با تاکید بر غلات :I مطالعه رویکردهای ناپارامتریک و پارامتریک تک‌متغیره | ||
| تحقیقات غلات | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 اردیبهشت 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله مروری | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2025.29968.1857 | ||
| نویسندگان | ||
| نیشتمان عبدی1؛ مونا بردبار1؛ رضا درویش زاده* 2؛ بابک ربیعی3؛ هادی علیپور1؛ سمیه صوفی ملکی4؛ حمید حاتمی ملکی5؛ میترا جباری6 | ||
| 1گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| 2دانشگاه ارومیه | ||
| 3گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 4انستیتو علوم اعصاب تولوز، فرانسه. | ||
| 5گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه، مراغه، ایران | ||
| 6گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی مجتمع آموزش عالی سراوان، سراوان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: برهمکنش ژنوتیپ با محیط (GEI) به‌طور قابل توجهی بر عملکرد انواع مختلف ژنوتیپ‌ها در شرایط محیطی مختلف تأثیر می‌گذارد و چالش‌هایی برای محققان کشاورزی که بر بهبود ارقام زراعی متمرکز هستند، ایجاد می‌کند. انتخاب و معرفی ژنوتیپ‌ها به‌عنوان یکی از مراحل کلیدی در برنامه‌های به‌نژادی، به دلیل تأثیرات ناشی از تنش‌های زیستی و غیرزیستی، پیچیده و زمان‌بر است. ژنوتیپ مطلوب باید هم عملکرد بالایی داشته باشد و هم در شرایط مختلف پایدار باقی بماند. این یک مفهوم پویا از پایداری است و به شناسایی ژنوتیپ‌های مناسب کمک می‌کند، اما هیچ یک از روش‌های موجود نمی‌تواند به تنهایی تمامی ابعاد عملکرد را در محیط‌های مختلف توضیح دهد. بنابراین، برای انتخاب مؤثر ژنوتیپ‌های برتر و درک برهمکنش ژنوتیپ در محیط، ضروری است که داده‌های چندگانه در آزمایش‌های چند محیطی (METs) از جنبه‌های مختلف پایداری عملکرد مورد بررسی قرار گیرند. مواد و روش‌ها: روش‌های آماری متعددی برای انتخاب ژنوتیپ‌های پایدار با دقت بالا ارائه شده‌اند که به دو گروه عمده شاخص‌های پایداری پارامتری و ناپارامتری تقسیم می‌شوند. این مقاله به تحلیل و مقایسه کارایی این دو نوع سنجش پرداخته و روش‌های مختلف تحلیل پایداری را به‌طور جامع بررسی می‌کند. یافته‌ها: این مقاله به توضیح مفاهیم بنیادی GEI، علل ایجاد آن و اهمیت آن و نحوه ارزیابی پایداری و عملکرد ژنوتیپ‌ها در METها پرداخته است. نتایج نشان می‌دهند که روش‌های تحلیل پایداری، شامل روش‌های پارامتری مبتنی بر تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس و روش‌های ناپارامتری هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهد که روش‌های پارامتری در تحلیل برهمکنش ژنوتیپ × محیط کارایی بیشتری دارند، در حالی که روش‌های ناپارامتری برای تجزیه و تحلیل برهمکنش‌های غیرمتقاطع مناسب‌ترند. اندازه نمونه و هدف به‌نژادگر از عوامل کلیدی در انتخاب روش‌ها هستند. برای نمونه‌های کوچک، روش‌های پارامتری برتری دارند، اما با افزایش اندازه نمونه، کارایی هر دو روش تقریباً برابر می‌شود. ترکیب این دو نوع شاخص می‌تواند به محققان در انتخاب ژنوتیپ‌های برتر و پایدار کمک کند. نتیجه‌گیری: این مقاله به بررسی و مقایسه کارایی سنجش‌های ناپارامتری و پارامتری در ارزیابی پایداری و عملکرد در METها پرداخته است. استفاده از روش‌های متنوع تحلیل، به محققان و به‌نژادگران این امکان را می‌دهد که ژنوتیپ‌های امیدبخش را بر اساس عملکرد و پایداری انتخاب کنند و در نهایت به ارتقای پایداری تولید محصول و امنیت غذایی کمک نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آزمایش‌های چند محیطی؛ پایداری عملکرد؛ تعامل ژنوتیپ و محیط (GEI)؛ شاخص‌های مبتنی بر رگرسیون؛ شاخص‌های مبتنی بر تجزیه واریانس | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 30 |
||