
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 792 |
تعداد مقالات | 7,554 |
تعداد مشاهده مقاله | 24,670,533 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,582,895 |
مفهوم اسطورهای اسپاراگموس و رابطۀ آن با اسطورۀ باروری یونانی (مطالعۀ موردی: نمایشنامۀ باکخانتها اثر اوریپیدس) | ||
پژوهشهای میانرشتهای هنر | ||
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 4، اردیبهشت 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/ira.2025.29896.1053 | ||
نویسنده | ||
حامد عباسی* | ||
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
اسطوره یکی از مهمترین مبانی موجود در متون ادبی ملتها است و یونان نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این میان، ایزد دیونوسوس بهعنوان اصلیترین ایزد مرتبط با تراژدی همواره با کردارهای باروری ارتباط داشته و خویشکاریهای متعدد باروری به او منسوب شده است. مفهوم اسپاراگموس بهعنوان یکی از مضامین اسطورهای مرتبط با کشتار زایشی است که در اسطوره و بهدنبالۀ آن در تراژدی بروز یافته است. هدف اصلی این پژوهش، واکاوی مفهومی اسطورهای در ادبیات و هنر نمایش یونان باستان است تا روابط میان اسطوره و انواع هنری روشنتر شود. روش پژوهش، تحلیل گزارههای مرتبط به اسپاراگموس و باروری بهعنوان دو مؤلفۀ اسطورهای بوده است تا از طریق آن بتوان درک کاربردی بهتری از هنرهای نمایشی و مشخصاً تراژدی یونان باستان بهدست آورد. مبتنیبر آنچه در نمایشنامۀ باکخانتها سرودۀ اوریپیدس آمده، مجازات سر بریدن و مثلهشدن که دیونوسوس برای پنتئوس در نظر گرفت، چون بهدلیل کفر و ناسپاسی او بود، امری قدسی و مذهبی تلقی میشود و از این نظر آن را اسپاراگموس میتوان قلمداد کرد. از طرفی، چون دیونوسوس که دستوردهندۀ اجرای اسپاراگموس است، دارای خویشکاریهای زایشی و گیاهی است، ارتباط کشتار در اسپاراگموس و زایش در معجزات او بهخوبی بیانگر نوعی ارتباط است. بدینصورت که دیونوسوس بهعنوان ایزدی گیاهی و زایشی، کاملاً از اسپاراگموس بهعنوان تنبیهی آیینی (و نه معمولی) برای به ثمر رساندن باروری استفاده میکند. مهمترین نتایج این پژوهش بهغیر از آنچه ذکر شد این است که اولاً اسپاراگموس به آن مجازاتی گفته میشود که شخصیت محوری یک اسطوره بهدلیل کفر دینی به آن گرفتار شود و ثانیاً دیونوسوس بهعنوان ایزد باروری، در حقیقت با صدور دستور اجرای اسپاراگموس درصدد به ظهور رسانیدن زایشی دوباره است. | ||
کلیدواژهها | ||
آیین؛ اسپاراگموس؛ باروری؛ اوریپیدس؛ باکخانتها؛ هنرهای نمایشی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 48 |