
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 769 |
تعداد مقالات | 7,292 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,760,132 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,149,702 |
اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس های دو گونه از Mentha روی ویژگی های زیستی و تغذیه ای سوسک کشیش، Rhyzopertha dominica | ||
تحقیقات آفات گیاهی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 بهمن 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/iprj.2025.29287.1617 | ||
نویسنده | ||
عسگر عباداللهی* | ||
گروه علوم گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
سوسک کشیش، Rhyzopertha dominica (F.)، از آفات مهم محصولات انباری با گسترش جهانی است که به دانه های غلاتی مانند گندم و برنج خسارت اقتصادی قابل توجهی وارد می کند. در پژوهش حاضر، اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس های استخراجشده از دو گونه از گیاهان جنس Mentha شاملMentha piperita L. و Mentha spicata L. روی فراسنجه های زیستی و جدول زندگی و شاخص های تغذیه ای سوسک کشیش در دمای 1±28 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 60 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی بررسی شد. نتایج نشان داد که هر دو اسانس روی حشرات کامل سوسک کشیش سمی بودند که در آن، اسانس M. piperita با LC50 پایینتر (به ترتیب 72/16 و 55/12 میکرولیتر بر لیتر) سمیت تدخینی بیشتری نسبت به اسانس M. spicata (به ترتیب 11/41 و 73/35 میکرولیتر بر لیتر) بعد از 24 و 48 ساعت داشت. دوره تفریخ تخم و مدت زمان نشوونمای مراحل نابالغ آفت در تیمار با اسانس ها افزایش یافت. زادآوری ماده ها و طول عمر افراد بالغ همراه با فراسنجه های جمعیتی آفت شامل r (نرخ ذاتی افزایش جمعیت)، R0 (نرخ خالص تولید مثل)، GRR (نرخ ناخالص تولید مثل) و λ (نرخ متناهی افزایش جمعیت) تحت تاثیر اسانس ها کاهش یافت. شاخص های تغذیه ای آفت تیمار شده با اسانسها شامل شاخص مصرف، نرخ مصرف نسبی و نرخ رشد نسبی، در مقایسه با گروه شاهد به صورت معنی داری کاهش یافت. نتایج نشان داد که اسانس های M. piperita و M. spicata بهعنوان عوامل گیاهی در دسترس و دوستدار محیط زیست، توانایی بالایی در مدیریت سوسک کشیش دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
سمیت؛ شاخص های تغذیه ای؛ عوامل گیاهی؛ فراسنجه های جدول زندگی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 31 |