پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 792 |
| تعداد مقالات | 7,554 |
| تعداد مشاهده مقاله | 24,670,504 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,582,891 |
بررسی ظرفیت ویژگی‌های خصیصه‌نمای روایت مدرن در خلق روایت‌های جنایی با تمرکز بر رمان آبی‌تر از گناه اثر محمد حسینی | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| مقاله 4، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 19، آذر 1403، صفحه 81-103 اصل مقاله (1012.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2025.28176.2600 | ||
| نویسنده | ||
| ایوب مرادی* | ||
| دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ادبیات جنایی با انواعی همچون معمایی، پلیسی (کارآگاهی) و تریلرهای جنایی یکی از انواع ادبی (ژانرهای) محبوب ادبیات داستانی محسوب می‌شود که طرفداران بی‌شماری دارد. به‌رغم وجود تفاوت‌های اساسی میان انواع مختلف این نوع، همگی آنها از نگاه تمرکزشان بر دو ویژگی خلق معما و ایجاد تعلیق شبیه یکدیگرند. در نمونه‌های قدیمی‌تر روایت‌های جنایی که بیشتر با محوریت راوی دانای کل و پیرنگ خطی نوشته می‌شد، ویژگی‌های تعلیق و معماگونگی بیشتر در سطح محتوا نمایان می‌گردید. یعنی نویسندگان تلاش می‌کردند تا از طریق خلق محتوایی پیچیده، خوانندگان را تا انتهای داستان با خود همراه سازند. این درحالی است‌که تغییرات ایجادشده در ادبیات داستانی تحتتأثیر ظهور مدرنیسم در اوایل قرن بیستم، امکانات جدیدی را به‌ویژه در سطح فرم برای نویسندگان ژانر جنایی فراهم ساخت. تغییراتی اساسی در عناصری همچون پیرنگ و شخصیت که خاستگاه اصلی آن، تحولات رخ‌داده در نوع تلقی انسان مدرن از واقعیت بود. روی‌گردانی از راوی دانای کل و گرایش به راویان اول‌شخص، استفاده از شیوه‌های جریان سیال ذهن و تک‌گویی درونی در روایتگری، به‌هم‌خوردن نظم منطقی و خطی رویدادها در پیرنگ و همچنین امکان پرداختن به شخصیت‌های ضدقهرمان عمده‌ترین این امکانات بودند. با توجه به این پیش‌فرض در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی-تحلیلی و با تمرکز بر متن رمان «آبی‌تر از گناه» از محمد حسینی، به این سؤال پاسخ داده شود که امکانات یادشده تا چه اندازه فرآیند نگارش روایت‌های جنایی را تسهیل کرده است؟ نتایج نشان می‌دهد که نویسندة رمان با عدول از پیرنگ کلاسیک معمول در رمان‌های پلیسی و گزارش وقایع به‌شکل درهم‌تنیده و بدون نظم خطی و نیز استفاده از راوی ضدقهرمان و اغفال‌گر که رویدادها را به‌شکل جریان سیال ذهن روایت می‌کند، تمامی امکانات رمان مدرن را به‌درستی در اختیار خلق روایتی جنایی بهکار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رمان مدرن؛ ادبیات جنایی؛ پیرنگ؛ راوی غیرقابلاعتماد؛ عنصر غالب معرفت‌شناسانه؛ آبی‌تر از گناه | ||
| مراجع | ||
|
اسکاگز، جان. (1401). کلیدواژه‌های ادبیات جنایی، مترجم مؤسسة خط ممتد اندیشه زیر نظر حسین شیخ‌الاسلامی. تهران: نشانه.
افخمی نصرالله‌زاده، آلیسیا. (1391). «تحولات رمان‌های کارآگاهی آمریکای لاتین و نقش زنان در آن». پژوهش ادبیات معاصر جهان، 17(2)، 5-23.
بی‌نیاز، فتح‌الله. (1392). داستان‌نویسی و روایت‌شناسی، تهران: افراز.
پاینده، حسین. (1395). داستان کوتاه در ایران (داستان‌های مدرن)، تهران: نیلوفر.
حسینی، محمد. (1399). آبی‌تر از گناه (یا بر مدار هلال آن حکایت سنگین‌بار)، تهران: ققنوس.
ریمون‌کنان، شلومیت. (1387). روایت داستانی بوطیقای معاصر، ترجمة ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر.
شهسواری، محمدحسن. (1399). بی‌تابوت، تهران: ققنوس.
ضیمران، محمد. (1393). اندیشه‌های فلسفی در پایان هزارة دوم، تهران: هرمس.
قاسم‌زاده، علی و خدادادی، فضل‌الله. (1397). «معمای ریاضی‌وار داستانی از تاریخ هرودوت (با تکیه بر نظریة تزوتان تودوروف». پژوهش ادبیات معاصر جهان، 23 (1)، 83-102.
قاسم‌زاده، علی و خدادادی، فضل‌الله. (1399). «تحلیل فرایند تعلیق به واسطة رمزگان هرمنوتیکی-معمایی در روایت پیش‌رونده (مطالعة موردی روایت پلیسی-جنایی)». روایت‌شناسی، 4 (8)، 301-333.
متز، جس. (1399). رمان مدرن، ترجمة آرش خوش‌صفا، تهران: حکمت کلمه.
مستعان‌السلطان، کاظم. (بی‌تا). صادق ممقلی، شرلوک هلمس ایران، داروغة اصفهان، تهران: بنگاه مطبوعاتی فهم.
مک‌هیل، برایان. (1395). داستان پسامدرنیستی، ترجمة علی معصومی. تهران: ققنوس.
میرصادقی، جمال و میرصادقی، و میمنت. (1377). واژه‌نامة هنر داستان‌نویسی، تهران: کتاب مهناز.
هاجری، حسین. (1381). «نمود مدرنیسم در رمان فارسی». نشریة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، (185)، 167-143.
هاشمی‌نژاد، قاسم. (1358). فیل در تاریکی، تهران: کتاب زمان.
هانیول، آرتور. (1396). «پیرنگ در رمان مدرن». ترجمة حسین پاینده. مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، تهران: نیلوفر.
یاکوبسن، رومن. (1388). «وجه غالب». ترجمة بهروز محمودی بختیاری. مجموعه‌مقالات ساخت‌گرایی، پساساخت‌گرایی و مطالعات ادبی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. 109-118.
Litch, T. (2002). Crime Film, Cambridge: Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 144 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 79 |
||