
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 797 |
تعداد مقالات | 7,617 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,036,305 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,670,785 |
شبکۀ معنایی در زبان لاری | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 2، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17، اردیبهشت 1403، صفحه 31-61 اصل مقاله (1.98 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2024.27553.1673 | ||
نویسندگان | ||
مریم طالعی1؛ بلقیس روشن* 2 | ||
1دانشآموخته کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، گروه زبانشناسی و زبانهای خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
2استاد گروه زبانشناسی و زبانهای خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر میکوشد تا روابط مفهومیِ موجود بین واژههای زبان لاری، ادامۀ زبان فارسی میانه و یکی از زبانهای ایرانیِ در حال انقراض را که در شهرستان لار، استان فارس، تکلم میشود، در چارچوب معناشناسی واژگانی بررسی و بخشی از شبکۀ معنایی آن را برای نخستینبار تعیین کند. بدین منظور 2500 واژه از 5000 واژۀ اصیلِ گردآوری شدۀ اقتداری (1371) که با حرف «ل» (لاری) مشخص شدهاند، بهعنوان دادههای پژوهش، استخراج و براساس موضوع دستهبندی شدند و روابطِ مفهومیِ موجود بین آنها تعیین گردید. سپس، تعداد و درصد واژههای شرکتکننده در این روابط، تعیین و در هر رابطه طرحی برای شبکۀ معنایی این زبان ارایه گردید. نتایج نشان میدهد که در این زبان روابطِ مفهومیِ شمول معنایی، هممعنایی، چندمعنایی، همآوا-همنویسی، همنویسی، تقابل معنایی، تباین معنایی، جزءواژگی، عضوواژگی و واحدواژگی وجود دارد که از این میان، شمول معنایی بیشترین و تباین معنایی کمترین بسامد وقوع را دارد. بهعلاوه، موردی از همآوایی نیز یافت نمیشود که نشانگر ابهام کمتر نسبتبه فارسی معیار در زبان لاری باشد. همچنین، شبکۀ معنایی زبان لاری منحصربهفرد و بخش اعظم آن دارای نظمِ سلسلهمراتبی است و در بخشهایی نیز بهصورت ناهمگن است. | ||
کلیدواژهها | ||
معناشناسی واژگانی؛ واژگان ذهنی؛ روابط مفهومی شبکۀ معنایی؛ زبان لاری | ||
مراجع | ||
اقتداری احمد. کشته خویش، مجموع پنجاه مقاله. تهران: توس. 1357.
اقتداری احمد. لارستان کهن و فرهنگ لارستانی. تهران: جهان معاصر. 1371.
اقتداری احمد. زبان لارستانی (جستاری در زبان و فرهنگ مردم). تهران: همسایه. 1384.
الماسی حریر. بررسی روابط معنایی در گویش لکی نورآبادی، پایاننامة کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی. تهران: دانشگاه پیام نور. 1389.
پالمر ر. فرانک. نگاهی تازه به معنیشناسی. ترجمة کورش صفوی. تهران: مرکز. 1387.
جدیری جمشیدی رویا، روشن بلقیس، وکیلیفرد امیررضا، بشارتی نازلی. کاربست گراف برای تعیین شبکة معنایی افعال پایة فارسی. پژوهشنامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان. 1401؛ 11(۲): 189-220. Doi: 10.30479/jtpsol.2023.17975.1615
دبیرمقدم محمد. ردهشناسی زبانهای ایرانی، (دو جلد). تهران: سمت. 1392.
دستورنیکو فاطمه. نگاهی به مسأله شمول معنایی و طبقهبندی آن در زبان فارسی. پایاننامة کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران. 1376.
دیانت لیلا. فرایند همگونی در زبان لاری. زبانشناسی و گویشهای ایرانی. 1395؛ ۱(۱): 53-72. Doi: 10.22099/jill.2016.4014
دیانت لیلا. دوگانسازی در زبان لاری. زبانشناسی و گویشهای ایرانی. 1399؛ 5(1): 83-105. Doi: 10.22099/jill.2020.35126.1166
دیانت لیلا. فرهنگ سهزبانه اصطلاحات، ضربالمثلها و کنایهها در زبان لاری. تهران: بوی کاغذ. 1401.
دیانت لیلا. فعل مرکب در زبان لاری. زبانشناسی و گویشهای ایرانی. 1402الف؛ 8 (12): 117-۱۳۱.Doi: 10.22099/jill.2023.46627.1337
دیانت لیلا. واژههای همآوا-همنویسه و واژههای همنویسه. مقالات هشتمین کنفرانس بینالمللی مطالعات زبان و ادبیات ملل. 1402ب؛ 1-8. https://icll.bcnf.ir/
روشن بلقیس. معناشناسی واژگانی: طبقهبندی افعال فارسی. رسالة دکتری زبانشناسی همگانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. تهران: دانشگاه تهران. 1377.
رضوی محمدرضا. بررسی جزءواژگی در زبان فارسی. مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس زبانشناسی نظری و کاربردی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. 1379.
سلامی عبدالنبی. گنجینه گویششناسی فارسی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. 1383.
سمیعی رحمت ا... بررسی گویش لاری. پایاننامة کارشناسی ارشد زبانشناسی. شیراز: دانشگاه شیراز. 1371.
صفوی کورش. درآمدی بر معنیشناسی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. 1383.
کامیاب خواجه نظامالدین. واژهنامه ریشهشناسانه گویش لاری همراه با توصیف صوتی آن. پایاننامة کارشناسی ارشد. شیراز: دانشگاه شیراز. 1370.
کامیاب خواجه نظامالدین. ارزش گویش لارستانی از دیدگاه زبانشناسی تاریخی. همایش بینالمللی زبانشناسی و مردمشناسی لارستان. انجمن زبانشناسی ایران: شهرداری لار. 1387.
کامیوکا کوجی، یاداما مینورا. مطالعات لارستانی. توکیو: مؤسسة مطالعات زبان و فرهنگهای آسیا و آفریقا. 1358.
کلباسی ایران. دستگاه فعل در گویش لاری. جستارهای نوین ادبی. 1367؛ (1): 145-170.
کلباسی ایران. ساخت واژه در گویش لار. فرهنگ. 1369؛ (6): 189-198.
لاینز جان. معناشناسی زبانشناختی. ترجمة حسین واله. تهران: گامنویس. 1385.
مالچانوا ای.کی. گویشهای لاری. ترجمة معصومه احسانی. نامة فرهنگستان. 1380؛ (18): 183-187.
محمدی ایواتلو عباداله. مطالعه روابط واژگانی در زبان ترکی آذربایجانی. پایاننامهی کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشکدة علوم انسانی. تهران: دانشگاه پیام نور. 1388.
نصیریپور بهناز. روابط واژگانی در حوزة واژگان آبزیان و پرندگان در گویش گیلکی شهرستان لاهیجان. پایاننامة کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی. تهران: دانشگاه پیام نور. 1388.
وثوقی محمدباقر. پژوهشی در زبانشناسی لارستان. تهران: کلمه. 1369.
وثوقی محمدباقر. لار، شهری به رنگ خاک: پژوهشی در زبانشناسی و تاریخ لارستان. تهران: مؤسسة فرهنگی مدرسة برهان. 1370.
Carroll, D. Psychology of Language. 5th edition. Toronto: Thomson Wadsworth. 2008. Cruse, D. A. Lexical Semantics. Cambridge: Cambridge University Press. 1995. Crystal, D. A Dictionary of Linguistics and Encyclopedia of Language. 4th edition. USA: Blackwell Publishing Ltd. 2008. Depraetere, I. & Salkie, R. “Free pragmatic enrichment, expansion, saturation, completion: A view from linguistics.” In I. Depraetere and R. Salkie (eds.), Pragmatics: Drawing a Line. Berlin: Springer. 2017, 11-37. Evans, V. & Green, M. Cognitive Linguistics, An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press. 2006. Frath, P. Polysemy, Homonymy and Reference. 1998. Retrieved from https://www.google.com/url?sa= t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd= & cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiulqPo7tmDAxWoVaQEHZ7hDhIQFnoECBAQAQ&url=https%3A%2F%2Fres-per-nomen.org%2Frespernomen% 2 Fpubs%2Fling%2FSEM02-Polysemy.rtf&usg=AOvVaw1crxkQCELkHIJzN N66tOb0 &opi=89978449 Krovetz, R. Polysemy and Homonymy in Information Retrieval. 1997. Retrieved from https://dl.acm.org/doi/pdf/10.3115/976909.979627 Lyons, J. Semantics, Vol. 1. Cambridge: Cambridge University Press. 1987. Miller, G. et al. “Introduction to WordNet: An On-line Lexical Database.” International Journal of Lexicography. 1991, 3(4): 235-244. (Revised: August 1993) Saeed, J. I. Semantics. 3rd edition. UK: Wiley-Blackwell. 2009. Sekhar Dash, N. Polysemy and Homonymy: A Conceptual Labyrinth. 2007. Retrieved from https://www.academia.edu/4005746/Polysemy and Homonymy A Conceptual Labyrinth Ullmann, S. Semantics: An Introduction to the Science of Meaning. Oxford: Basil Blackwell. 1962. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 640 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 44 |