پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 709 |
| تعداد مقالات | 6,684 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,233,366 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,342,373 |
شناسایی و اولویت‌بندی پیشران‌های اثرگذار بر تاب‌آوری شالیکاران استان گیلان | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 49، اسفند 1402، صفحه 315-329 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.26768.1810 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد کریم معتمد1؛ محمد کاوسی کلاشمی* 2؛ پریسا خلیق خیاوی3؛ فاطمه قربانی پیرعلیدهی4؛ فاطمه عسکری بزایه5؛ فاطمه هودنه دافچاهی6 | ||
| 1دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 2گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 3دانش‌آموخته دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| 4استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران | ||
| 5محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران | ||
| 6دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: مفهوم تاب‌آوری بر توانایی بقا و رشد در شرایط متغیر متمرکز است. تولید برنج در استان گیلان با مخاطره‌های زیادی در سامانه تولید، بازارهای محصول و نهاده مواجه است. طی سال‌های اخیر، کاهش رواناب ورودی از حوزه آبریز سفیدرود بزرگ و کم آبی، پایداری تولید برنج در این استان را تهدید می‌کند. در این شرایط توجه به تاب آوری شالیکاران و برنامه‌ریزی مناسب برای شناسایی و اولویت‌بندی پیشران‌های اثرگذار بر آن ضروری است. ابعاد مختلف تاب آوری شامل اقتصادی، اجتماعی، فنی و فیزیکی در این پژوهش مورد توجه قرار گرفت. به تفکیک این چهار بعد، پیشران‌های مختلف شناسایی و با استفاده از نظر خبرگان نمونه اولویت بندی شد. مواد و روش‌ها: درخت تصمیم پژوهش با هدف اولویت‌بندی پیشران‌های مؤثر بر تاب‌آوری شالیکاران پس از جمع‌بندی یافته‌های موجود در پژوهش‌های قبلی و نظر خبرگان نمونه در قالب چهار معیار و 19 زیرمعیار طراحی شد. ابزار پژوهش پرسش‌نامه مقایسه زوجی است که مشتمل بر پنج گروه مقایسه و 46 مقایسه زوجی می باشد و توسط 10 نفر از خبرگان حوزه تاب‌آوری کشاورزی در دانشگاه گیلان، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان و مؤسسه تحقیقات برنج کشور تکمیل شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های مرتبط با مقایسه‌های زوجی فرایند سلسله مراتبی خاکستری به کار رفت. الگوریتم این فرایند در هشت مرحله اجرا با استفاده از نرم افزار MATLAB پیاده سازی شد. یافته‌های حاصل از این فرایند براساس مقدار شاخص ناسازگاری کم‌تر از 10 درصد اعتبارسنجی شد. یافته‌های تحقیق: در بین معیارهای درخت تصمیم، معیار اقتصادی با وزن نسبی 60.30 درصد به عنوان مهمترین پیشران تاب‌آوری شالیکاران شناسایی شد. معیار فنی با وزن نسبی 20.71 درصد، معیار اجتماعی با وزن نسبی 12.44 درصد و معیار فیزیکی با وزن نسبی 6.55 درصد به ترتیب در جایگاه دوم تا چهارم قرار دارند. زیرمعیارهای اقتصادی شامل دارایی های خانوار شالیکار، درآمد و دارایی‌های شالیزار به ترتیب اولویت‌های اول تا سوم اهمیت را به خود اختصاص داده‌اند. وزن های نهایی مرتبط با سه زیرمعیار یادشده به ترتیب 19.43، 17.19 و 12.15 درصد می باشد که بیانگر اولویت بالای پیشران های اقتصادی در تاب آوری شالیکاران است. نتایج مربوط به رهیافت فاصله انحراف معیار از میانگین نشان داد که در مجموع سه زیرمعیار اقتصادی فوق دارای شدت اثرگذاری بسیار زیاد بر تاب آوری می باشد. همچنین، زیرمعیارهای اقتصادی امور مالی و بودجه و یارانه ها به همراه زیرمعیار فنی دسترسی به نهاده ها به عنوان پیشران های دارای شدت اثرگذار زیاد معرفی شدند. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش بر اهمیت بالای معیار و زیرمعیارهای اقتصادی بر تاب‌آوری شالیکاران استان گیلان دلالت دارند. از این‌رو، توجه به این پیشران‌ها و برنامه‌ریزی مناسب جهت بهبود آنها باید در دستور کار مدیران استانی قرار گیرد. اتخاذ راهبرد متنوع سازی منابع درآمدی کشاورزان با استفاده از توسعه گردشگری و صنایع دستی روستایی و تمرکز بر ایجاد ناحیه‌های کارگاهی- خدماتی در مناطق روستایی در این خصوص راهگشا خواهد بود. همچنین، برنامه‌ریزی برای بهبود سرمایه مالی و دارایی های شالیکاران به عنوان مهمترین پیشران تاب‌آوری باید مدنظر قرار گیرد. معیار فنی نیز اهمیت بالایی در تاب‌آوری شالیکاران دارد. از این رو، بهبود دسترسی شالیکاران به نهاده‌ها و ترویج کاربرد بذرهای اصلاح شده و مقاوم ضروری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرایند سلسله مراتبی خاکستری؛ مقایسه زوجی؛ نرخ ناسازگاری؛ خبرگان؛ تاب آوری | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 43 |
||