تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 708 |
تعداد مقالات | 6,666 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,206,702 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,318,430 |
مقایسه گفتمان ارسطو، افلاطون و سقراط در اقبالنامه براساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1402 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.25521.2506 | ||
نویسندگان | ||
زهرا امینی شلمزاری* 1؛ محمدرضا نصر اصفهانی2؛ سیده مریم روضاتیان3 | ||
1دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان. اصفهان. ایران | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان. اصفهان. ایران. | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان. اصفهان. ایران | ||
چکیده | ||
یکی از نکات برجسته در آثار نظامی آن است که شخصیتهای هر منظومه براساس ویژگیهای فردی خاص خود سخن میگویند؛ به گونهای که میتوان از طریق شیوه سخنگفتن آنها به ابعاد شخصیتشان پی برد. این مقاله اقبالنامه را از این منظر تحلیل کرده است. زمانی که اسکندر از سه حکیم خود ارسطو، افلاطون و سقراط درخواست تنظیم خردنامه میکند، هر یک متناسب با موقعیت و جایگاه و ویژگی فردی خود خردنامهای برای پادشاه ترتیب میدهند. در این پژوهش کوشش شده است تفاوتهای گفتمان این سه حکیم براساس مدل سه بعدی فرکلاف تحلیل شود. نظریه فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی میشود. سطح توصیف تحلیل یک متن در قالب لغات، نحو، نظام آوایی یا سطوح بالاتر از یک جمله است. در سطح تفسیر محتویات متن بر اساس ذهنیت مفسر یا دانش زمینهای ارزیابی میشود و به دو بافت بینا متنیت و موقعیت تقسیم میشود. تبیین گفتمان را به عنوان یک فرایند اجتماعی بررسی میکند. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که منطق گفت و گو و تنظیم خردنامه افلاطون با ظرافت و براساس ارزیابی جایگاه و موقعیت پایین خود نسبت به پادشاه تنظیم شده است. در حالی که گفتمان ارسطو و سپس سقراط در سطح تحکم و فرماندادن است. شیوه سخنگفتن ارسطو به گونهای است که خود را همپایه پادشاه میبیند و سقراط نیز مقام و جایگاه خود را در مواردی فراتر از پادشاه میشمارد؛ به گونهای که از دستوردادن به پادشاه و یا استفاده از الفاظ تحقیرکننده ابایی ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
خردنامه؛ تحلیل گفتمان انتقادی؛ سقراط؛ افلاطون؛ ارسطو | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 119 |