پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,670 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,214,829 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,326,261 |
بررسی عوامل پیشبرنده و بازدارنده طرح هادی روستایی از دیدگاه متخصصان در استان مازندران | ||
| مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی | ||
| دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 15، دی 1402، صفحه 1-20 اصل مقاله (1.37 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی -مطالعه موردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/gscaj.2023.23368.1203 | ||
| نویسندگان | ||
| بهرام ایمانی* 1؛ ایوب امانی2 | ||
| 1دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
| چکیده | ||
| امروزه روستاها با برخورداری از شکل ویژه استقرار و معیشت انسان و با توجه به نقشی که در حیات اقتصادی و اجتماعی کشــورها ایفا می‌کنند نیازمند ســازماندهی و توسعه می‌باشند. برای تهیه و اجرای طرح هادی به‌منزلة فراگیرترین و محلی‌ترین طرح توسعة روستایی در ایـران، هزینـه‌هـای کلانـی صـرف می‌شود و این طرح آثار چشمگیری بر بافت فیزیکی کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و... سکونتگاههای روستایی بر جای گذاشـته است. اثرگذاری چندبعدی تهیه و اجرای این طرح بر عرصـة سـکونتگاه‌های روسـتایی و جوامـع مسـتقر در آنهـا، ضرورت آسیب‌شناسی طرح هادی را دوچندان می‌کند؛ بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی آسیب‌شناسی طرح هادی روستایی و همچنین عوامل مؤثر بر پیشبرد طرحهای هادی روستایی است که به‌صورت نمونه موردی در استان مازندران انجام شده است. پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بوده برای گردآوری داده‌ها از اسناد کتابخانه‌ای و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و متخصصان در حیطه طرحهای هادی روستایی بوده‌اند که به‌صورت نمونه‌گیری گلوله برفی در بین 30 نفر از آنان توزیع و تکمیل گردید. معیارهای آسیب‌شناسی طرحهای هادی روستایی مورد مطالعه شامل (اقتصادی- اجتماعی- محیطی- روانشناختی و محتوایی) بوده است که در قالب 33 سوال می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل پژوهش حاضر از آزمون های tتک نمونه ای و آزمون تحلیل عاملی اکتشافی در محیط نرم افزار spssاستفاده شده است. براساس نتایج مستخرج از آزمون t تک‌نمونه‌ای، معیارهای ریشه کردن فقر با (3/26)، عدم مشارکت مردمی در طرح (2/93)، در نظر نگرفتن قوانین بین‌المللی (3/10)، مغفول ماندن کارکرد و فعالیت (3/96)، نقش بخش خصوصی (4/46)، درک مشترک از مسائل (3/33)، سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی (3/23) شناسایی عوامل زمین ساختی (3/36) از جمله آسیب‌های مطرح از دیدگاه متخصصان و کارشناسان طرح هادی در استان مازندران می‌باشد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان می‌دهد که عوامل تأثیرگذار در پیشبرد طرحهای هادی روستایی در استان مازندران از دید متخصصان شامل سه بعد (اقتصادی، اجتماعی و محتوایی) در قالب 9 گویه می‌باشد. درنهایت راهکارهایی به منظور حل معضلات موجود، جهت بهبود اجرای طرحهای هادی روستایی در منطقه پیشنهاد می‌گردد. | ||
تازه های تحقیق | ||
- نگاه تک‌بعدی به طرح، عدم تخصیص اعتبارات لازم، نبود مدیریت یکپارچه و توجه نکردن به مشکلات اصلی روستاییان سبب شده طرح هادی، مثبت ارزیابی نشود. - در طرحهای روستایی، به‌ویژه طرح هادی در منطقه مورد مطالعه به عوامل طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و روانشناختی توجه چندانی نشده است. طرح‌ها بدون پیوند با عوامل درونی و بیرونی تهیه و اجرا شده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طرحهای روستایی؛ طرح هادی؛ توسعه روستایی؛ استان مازندران | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی، محمدصادق؛ امینی، امیرمظفر و میکائیل، سید حنیف (1393). بررسی وضعیت خدمات زیربنایی و روبنـایی طرح هادی روستایی، چشم‌انداز جغرافیایی در مطالعات انسانی،9(26)، صص. 105-119.
ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا (1383). توسعه روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران. نشر نی: تهران.
اصلانی، رضا (1378). ارزیابی رویکردهای توسعه روستایی ایران در پنجاه سال اخیر. مجموعه مقالات همایش پنجاه سال برنامه ریزی توسعه در ایران، مرکز تحقیقات اقتصاد ایران.
آلمیندینگر، فیلیپ. (2000). نظریه‌ی برنامه‌ریزی. ترجمه‌ی الهام بهمن تیموری، آذرخش: تهران.
ام. لی، دیوید و دی، پی، چودری (1370). ماهیت مسائل و رهیافت‌های توسعه روستایی. گاهنامه روستا و توسعه، شماره سوم، انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسایل روستایی وزارت جهاد و سازندگی.
آمار، تیمور و رضا صمیمی شارمی (1388). ارزشیابی اثرات کالبدی اجرای طرحهای هادی روستایی (مطالعه موردی شهرستان رشت بخش خمام). فصلنامه مسکن و محیط روستا، 29 (127).
برزو، غلامرضا؛ شاه‌حسینی، ایوب؛ عباسی‌زاده قنواتی، محمدصادق؛ ولیزاده، اقدس؛ باقرنسب، محمد؛ بهرامی، مجیـد؛ عبدالملکی، سارا و زرافشانی، کیـومرث (1389). ارزشیابی کیفـی اجـرای طـرح هـادی در روسـتای کرنـاچی شهرستان کرمانشاه، کاربرد نظریة بنیانی. پژوهش‌های روستایی، 1(3)، صص. 153-172.
پژوهشکده سوانح طبیعی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1388). ارزشیابی طرح هادی روستایی. چاپ اول، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی: تهران.
توکی، جعفر و رزلانسری، اکرم (1395). تحلیل اثرات کالبدی و اقتصادی طرحهای هادی روستایی مورد: روستاهای شهرستان کرمانشاه. مجله اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5(2).
جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان مازندران.
جلسه کارگروه زیربنایی استان دی ماه سال 1399.
جمعه‌پور، محمود (1384). نگرش سیستمی به روستا و توسعة روستایی. روستا و توسعه، 8(1).
جمعه‌پور، محمود (1392). مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی، چاپ اول، انتشارات سمت.
حیدری‌ساربان، وکیل؛ نیرومند شیشوان، صغری؛ مجنونی توتاخانه، علی و نقابی، محبوبـه (1396). بررسی و ارزیـابی نقش اجرای طرح هادی در توسعة گردشگری روستاهای توریستی (مطالعة موردی: روستای توریسـتی صـور در شهرستان بناب). جغرافیا و توسعه، 15(46). صص. 79-100.
خدایی‌استیار، حسن؛ اسدی، علی و ایمانی، فریده (1398). تحلیل موانع اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان تبریز. مجله روستا و توسعه، 33(89).
خراشادی‌زاده، مهدیه و اسمعیل‌نژاد، مرتضی (1395). تحلیل اثرات اجرای طرحهای هادی در توسعه مناطق روستایی )مطالعه موردی: روستای خراشاد شهرستان بیرجند(. مجله مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاههای انسانی، شماره 36.
درویشی، کمیل؛ لطفی، حیدر و نامی، محمد حسن (1398). برنامه‌ریزی و نگرش سیستمی حاکمیت نسبت به امنیت توسعه پایدار (مورد کلانشهر تهران). فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 9(3).
دیوید، پیتر استرو (1399). تفکر سیستمی برای تغییر اجتمایی: راهنمای کار بردی مسائل پیچیده. ترجمه علی اصغر سعد آبادی و... چاپ اول. دانشگاه امام صادق.
رضایی، روح‌اله و صفا، لیلا (1392). تحلیل مشکلات اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان زنجان. فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 142، صص. 49-66.
رضوانى، محمدرضا (1381). توسعه روستایى و مفاهیم، راهبردها و فرآیندها. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانى دانشگاه تهران، شماره 164، صص. 221-240.
رضوانی، محمدرضا (1387). مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران. چاپ دوم، انتشارات قومس: تهران.
رضوانی، محمدرضا (1390). مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، قومس: تهران.
زارعی، یاسر (1388). نقدی بر فرایند تهیة طرح هادی روستایی. مسکن و محیط روستا، شماره 28.
زارعی، یاسر (1390). نقدی بر طرح هادی روستایی. مجله مسکن و محیط روستایی، 28(127)، صص. 65-55.
سعیدی، عباس. (1377). مبانی جغرافیای روستایی، انتشارات سمت.
شمس‌الدینی، علی و شکور، علی (1394)، ارزشیابی اثرات کالبدی فضایی اجرای طرح هادی در روستای فتح آباد-شهرستان مرودشت. مسکن و محیط روستا، شماره 34.
شوماخر، اف (1398). کتاب کوچک زیباست اقتصاد با ابعاد انسانی. ترجمه علی رامین، نوبت چاپ نهم.
عزیزپور، فرهاد؛ خلیلی، احمد؛ محسن‌زاده، آرمین و حسینی‌حاصل، صدیقه (1390). تحلیل و ارزیابی اثرات اقتصادی اجرای طرح هادی در سکونتگاههای روستایی کشور. مسکن و محیط روستا، 30 (135)، صص. 71-84.
عزیزی دمیرچلو، عبداله؛ صفرنژاد، اصغر؛ معصومی، دلاور و ابراری، مریم (1391). ارزشیابی اثرات اقتصادی اجرای طرحهای هادی روستایی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان اردبیل). اولین همایش ملی جغرافیا، مخاطرات محیطی و توسعه پایدار، اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
عظیمی، نورالدین و جمشیدیان، جمشید (1384). بررسی اثرات کالبدی اجرای طرحهای هادی روستایی (نمونه موردی غرب گیلان). نشریه هنرهای زیبا، شماره 22، صص. 25-34.
علینقی‌پور، مریم و پوررمضان، عیسی (1393). ارزیابی اثرات اجرای طرح هادی بر توسعة کالبـدی سـکونتگاه‌های روستایی بخش مرکزی شهرستان رشت. مجلة مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاههای انسانی، شماره 9.
عنابستانی، علی‌اکبر و حاجی‌پور، یزدان (1392). آثار اجتماعی و اقتصادی اجرای طرحهای هادی در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان دنا). فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال 3، صص. 13-26.
غفاری، رامین (1390). تغییر کاربری اراضی روستایی در طرحهای هادی مصوب. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی سکونتگاههای روستایی، مسکن و بافت، برنامه‌ریزی و طراحی بافت روستایی، جلد دوم، بنیاد مسکن انقالب اسالمی، معاونت امور بازسازی و مسکن روستایی.
غلامرضایی، محمدعلی (1392). ارزشیابی عملکرد طرح هادی در روستاهای استان لرستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
فصیحی، امان‌الله (1389). بررسی کارآمدی نظریه کارکردگرایی. مجله فرهنگی اجتماعی. 1(2).
فیروزنیا، قدیر و افتخاری، رکن‌الدین (1382). جایگاه روستا در فرایند توسعه ملی از دیدگاه صاحب‌نظران. چاپ موسسه توسعه روستایی در ایران.
قادرمرزی، حامد و شیرکانی، علی (1400). توسعه روستایی در ایران از دیدگاه صاحب‌نظران. انتشاران جهاد دانشگاهی: واحد البرز.
قراخانی‌بهار، اکبر (1397). سیستم و تفکر سیستمی: نظری و عمل بنیادی. چاپ اول. نشر نی: تهران.
مایکل وودز (1389). جغرافیای روستایی (فرایندها، واکنش‌ها، و تجربه‌های بازساخت روستایی). ترجمه دکتر محمدرضا رضوانی و هادی صامت‌فر.
محمدی، حمیدرضا؛ منشی‌زاده، رحمت‌الله؛ رحمانی، بیژن و پاک‌ور، محسن (1399). نگرش سیستمی در برنامه‌ریزی فضایی توسعة روستایی با توجه به رویکرد ساختاری-کارکردی. مجله پژوهش‌های جغرافیایی انسانی، 54(1).
مطیعی‌لنگرودی، سیدحسن و یاری، ارسطو (1389). حفاظت محیط‌زیست و برنامه‌ریزی توسعه فیزیکی روستا با تأکید بر ارزیابی طرحهای هادی روستایی. مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 21(3).
مظفر، فرهنگ؛ حسینی، سید باقر؛ سلیمانی، محمد؛ ترکاشوند، عباس و سرمدی، علی‌اکبر (1387). ارزیابی اثرات اجرای طرحهای هادی بر محیط‌زیست روستاهای ایران. مجله علوم محیطی، 5(19).
موسوی، میرنجف و همکاران (1392). ارزیابی اثرات طرحهای هادی روستایی در توسعه سکونتگاههای روستایی استان آذربایجان غربی. مجله مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاههای انسانی، شماره 28.
مولائی هشجین، نصراله (1386). تحلیلی پیرامون اهداف، ضرورت‌ها و فرآیند تهیه و اجرای طرحهای هادی روستایی با تأکید بر گیلان. فصلنامه چشم انداز جغرافیایی، 2(4).
Long, H., Zou, J., Pykett, J., Li, Y. (2012). Analysis of rural transformation development in China since the turn of the new millennium. Journal of Applied Geography, 31, (9), 1094-1105. Moseley, M. J., Owen, S. (2008). The future of services in rural England: The drivers of change and a scenario for 2015, Progress in Planning, 69 (3), 93-130. Sumner, J. (2001). Challenges to sustainbility: The impacts of corporate of globalization on rural communities, Rural extension studies, University of Guelph. www.uoguelph.ca. Visser, O., Mamonova, N., and Spoor, M. (2012). Oligarchs, megafarms and land reserves: understanding land grabbing in Russia. The Journal of Peasant Studies, 39 (3-4), United Kingdon, pp. 899-931. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 83 |
||