پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,658 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,204,139 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,315,875 |
نقش تعاملات ایران و اروپا بر جایگاه سنتی حوض در معماری خانه‌های قاجاری لاهیجان | ||
| پژوهش های میان رشته ای هنر | ||
| دوره 1، شماره 1، آذر 1402 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/ira.2023.24280.1005 | ||
| نویسندگان | ||
| فریناز علی‌پیمان1؛ مژگان خاکپور* 2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
| 2استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تجلی عنصر هستی‌بخش آب در معماری خانه‌های ایرانی، اغلب در کالبد حوض تحقق یافته است. در دوران قاجار، تغییر شرایط حاکم در پی افزایش ارتباط ایران با سایر ممالک، به‌ویژه در گیلان که نقش مهرة اصلی اتصال ایران با کشورهای اروپایی را داشته است، مفهوم و کارکرد حوض در خانه‌های این خطه، ازجمله خانه‌های شهر لاهیجان، را متحول ساخت. این جستار سعی دارد تا با بررسی چگونگی تأثیرپذیری معماری خانه‌ها از شرایط جامعة گیلان و از ارتباطات خارجی آن، به تعریفی متفاوت از کارکرد مادی و معنوی حوض در این دوره دست یابد. ازاین‌رو سؤال‌های اصلی تحقیق چنین بیان می‌شوند: آیا ارزش‌های نمادین حوض و سنت زیستی مرتبط با آن در خانه‌های شهر لاهیجان در دوران قاجار تداوم یافته‌اند؟ پس از گسترش ارتباط ایران با اروپا در دوران قاجار، تحولات اجتماعی چگونه بر جایگاه سنتی حوض در خانه‌های لاهیجان تأثیر گذاشته‌اند؟ روش پژوهش حاضر از نوع تفسیری-تاریخی است که با توسل به روش‌های جمع‌آوری کتابخانه‌ای و میدانی انجام شده است. در این تحقیق، 30 خانۀ تاریخی با نمونه‌گیری به روش گلوله‌برفی و مصاحبه با صاحبان آن‌ها مطالعه شد؛ ویژگی‌هایی چون کارکرد، شکل هندسی، موقعیت و ابعاد حوض به‌عنوان متغیرهای موردنظر در پیشبرد پژوهش تعیین گشتند. دست‌آوردها نشان می‌دهند که در این خانه‌ها، حوض‌سازی اغلب پیرو اصول سنتی و به شکل مستطیل بوده است؛ با ورود اشکال جدید مانند بیضی، ستاره، مثلث و یا شکل‌های کم‌تکرار مثل هشت‌ضلعی، ساختار حوض دستخوش تغییراتی می‌شود. در اواخر دورۀ قاجار، تکثر عناصری مانند فواره‌ها و انحناهای الحاقی به اشکال تیزگوشۀ سنتی حوض، حاکی از ارجحیت وجوه زیبایی‌شناسی در پی تغییرات اجتماعی-فرهنگی است. همچنین پیچیدگی‌های هندسی و وسعت برخی حوض‌ها، بیانگر برتری اجتماعی و تمکن مالی مالک خانه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حوض؛ خانه‌های شهری؛ معماری قاجار؛ لاهیجان | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 143 |
||