پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,658 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,202,813 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,314,447 |
تجزیه ژنتیکی عملکرد دانه و صفات وابسته در ذرت با استفاده از تجزیه گرافیکی دای‌آلل | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 51، شهریور 1402، صفحه 129-143 اصل مقاله (392.53 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2023.24880.1774 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا عرفانی مقدم* 1؛ رضا فتوت2؛ احسان محسنی فرد3؛ ویکتور رودریگرز4 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات،دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
| 3استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
| 4استاد، عضو گروه ژنتیک شورای تحقیقات بین المللی اسپانیا (CSIC)، مادرید، اسپانیا | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: اولین گام در برنامه‌های به‌نژادی، شناخت دقیق و آگاهی کافی از پارامترهای ژنتیکی شامل نوع عمل ژن‌ها و نحوه وراثت‌پذیری صفات مورد مطالعه است. توسعه لاین‌های با عملکرد بالا و شناسایی گروه‌های هتروتیک، از جمله مهم‌ترین اهداف اصلاح کنندگان ذرت محسوب می‌شوند. همچنین، تعیین لاین‌های اینبرد والدینی که هیبریدهای مناسبی ایجاد می‌کنند، بسیار ارزشمند است و می‌تواند مدت زمان برنامه تولید هیبرید در ذرت را کاهش دهد. تجزیه و تحلیل گرافیکی دای‌آلل یکی از روش‌های بیومتریک تجزیه ژنتیکی صفات کمی و چندژنی است که نتایج حاصل از آن می‌تواند جهت بهبود صفات داخل جمعیت‌ها، بین جمعیت‌ها و نیز تولید واریته‌های هیبرید بسیار مفید باشد. هدف از انجام این آزمایش، ارزیابی نحوه کنترل ژنتیکی عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در لاین‌های اینبرد ذرت بود. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند در انتخاب مناسب‌ترین روش به‌نژادی صفات مورد مطالعه و تولید هیبریدهای با عملکرد بالا در منطقه زنجان مفید باشد. مواد و روش‌ها: ببه‌منظور برآورد نوع عمل ژن، تعداد ژن‌ها، وراثت‌پذیری و دیگر پارامترهای ژنتیکی کنترل کننده عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در لاین‌های اینبرد ذرت، از تلاقی‌های دای‌آلل 5×5 استفاده شد. والدها و 20 هیبرید حاصل از تلاقی آن‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1398 مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، طول بلال، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن 300 دانه و عملکرد دانه بودند. برای تجزیه و تحلیل ژنتیکی داده‌ها از روش گرافیکی هیمن استفاده شد. یافته‌های تحقیق: بررسی پارامترهای ژنتیکی برآورد شده در این تحقیق، تأثیر توأم اثرات افزایشی و غیرافزایشی ژن‌ها را در کنترل صفات مورد مطالعه نشان داد. نتایج تجزیه گرافیکی نیز بیانگر وجود اثر فوق غالبیت ژن‌ها در کنترل صفات بود. آلل‌های افزاینده صفات مورد بررسی از نوع غالب بودند. دامنه تغییرات وراثت‌پذیری عمومی از 54 درصد برای وزن 300 دانه تا 89 درصد برای طول بلال و وراثت‌پذیری خصوصی از 29 درصد برای وزن 300 دانه تا 41 درصد برای تعداد ردیف دانه متغیر بود. اگرچه وراثت‌پذیری عمومی بالایی برای بیش‌تر صفات مورد مطالعه برآورد شد که نشان دهنده نقش بیش‌تر عوامل ژنتیکی و تأثیر نسبتاً کم عوامل محیطی در کنترل تنوع این صفات بود، اما وجود اثر فوقغالبیت ژن‌ها و وراثت‌پذیری خصوصی کم بیانگر آن است که انتخاب برای این صفات در نسل‌های اولیه موفقیت‌آمیز نخواهد بود. بنابراین در بهبود و اصلاح عملکرد و صفات وابسته به آن در لاین‌های ذرت مورد مطالعه، روش‌های اصلاحی مبتنی بر دورگ‌گیری و انتخاب در نسل‌های پیشرفته می‌تواند مفید باشد. همچنین، استفاده از لاین EP80 که دارای بیش‌ترین تعداد ژن‌های غالب برای کنترل صفات عملکرد و اجزای آن بود، می‌تواند نتایج امیدوار کننده‌ای در بهبود این صفات در برنامه‌های به‌نژادی داشته باشد. نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج حاصل از این آزمایش در مورد نوع عمل ژن‌های کنترل کننده عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در لاین‌های ذرت مورد مطالعه نشان دهنده نقش قابل توجه اثر فوق غالبیت ژن‌ها بود. بنابراین، مناسب‌ترین راهکار برای بهره‌برداری از آن و اصلاح جمعیت، به‌دست آوردن ارقام هیبرید است که امکان بهره‌برداری از هتروزیس را در والدین مورد بررسی فراهم می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پارامترهای ژنتیکی؛ روش هیمن؛ عمل ژن؛ فوق غالبیت | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 116 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 63 |
||