پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 706 |
| تعداد مقالات | 6,642 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,162,503 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,279,963 |
نقش قافیۀ شعر در واژه‌سازی زبان فارسی (مطالعۀ موردی: اشعار نظامی گنجوی) | ||
| زبان فارسی و گویش‌های ایرانی | ||
| مقاله 6، دوره 1، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 97-112 اصل مقاله (550.87 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| جهاندوست سبزعلیپور* 1؛ حسین اسکندری ورزلی2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت | ||
| چکیده | ||
| زبانی ماندگار است که بتواند خود را همپای زمان و نیاز‌های روز به پیش ببرد. زبان فارسی در آغاز یکی از گویش‌های ایرانی بود که به دلایل متعددی توانست از پشتوانۀ ادبی عظیمی برخوردار شود و گسترش پیدا کند. راه‌های تقویت زبان بسیار است. امروز نهاد خاصی مثل فرهنگستان زبان به گسترش زبان فارسی کمک می‌کند اما در گذشته هرکدام از شاعران بزرگ خود تلاش‌هایی کرده‌اند که بی‌توجهی به الگوهای واژه‌سازی آنها شاید آسیب‌های زیادی به زبان فارسی بزند. نقش شعرا در کمک به زبان فارسی، افزایش امکانات دستوری است. منظور از امکانات دستوری مجموعۀ امکانات یا ظرفیت‌هایی است که یک زبان در اختیار کاربران خویش قرار می‌دهد تا راحت‌تر بتوانند ارتباط برقرار کنند و با کمترین انرژی بیشترین بازدهی را داشته باشند. در این پژوهش شعر نظامی گنجوی بررسی شده تا مشخص شود که او چه مقدار برای زبان فارسی امکان‌سازی کرده‌‌است. هدف مقاله اثبات این امر است که نظامی با اغتنام از محدودیت‌های ناشی از قافیۀ شعر، دست به نوآوری‌هایی زده‌است که هم به زیبایی شعرش کمک کرده و هم خدمات شایانی به زبان فارسی و شعرای بعد از خود نموده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌سازی؛ ترکیب؛ اشتقاق؛ امکانات زبانی؛ نظامی؛ قافیه؛ گسترش ِزبان فارسی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
افراشی، آ. 1386. ساخت زبان فارسی، تهران: سمت. رضایی، ه. 1390. امکانات دستوری در بوستان سعدی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات گیلان. زنجانی، ب. 1372. احوال و آثار و شرح مخزن‌الاسرار نظامی گنجوی، تهران: دانشگاه تهران. سبزعلیپور، ج. 1392. «امکانات دستوری و لزوم توجه به آنها در شعر فارسی (مطالعه موردی: شاهنامه فردوسی». دستور، (10): 89-116. سمیعی (گیلانی)، ا. 1379. «ترکیب و اشتقاق دو راه اصلی واژه‌سازی». نشر دانش، (30): 13-16. شریفی، م. 1387. فرهنگ ادبیات فارسی، تهران: معین. صادقی، ع. ا. 1357. تکوین زبان فارسی، تهران: دانشگاه آزاد ایران. ــــــــــــــ . [سرپرست] 1392. فرهنگ جامع زبان فارسی، ج1، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ظهوری، ف. 1394. بررسی نقش قافیه در گسترش واژه‌های عربی در فارسی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ ادبیات تطبیقی عربی- فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت. عاصی، س. م. 1371. «نقش ترکیب در گسترش واژگان زبان فارسی با نگرشی بر آثار نظامی». فرهنگ، (10): 297-316. عفیفی، ر. 1376. فرهنگ‌نامه شعری براساس آثار شاعران قرن سوم تا یازدهم هجری، شامل ترکیبات، کنایات، اصلاحات، 3 جلد، تهران: سروش. علی‌یوسفی، ح. 1370. «ترکیب‌سازی در مخزن‌الاسرار». مجلۀ رشد آموزش زبان و ادب فارسی، (25): 26-31. غلامعلی‌زاده، خ. 1390. ساخت زبان فارسی. تهران: احیاء کتاب. قاسمی‌پور، ق. 1390. «ترکیب‌سازی در پنچ‌گنج». متن‌شناسی ادب فارسی، (10): 117- 136. لازار، ژ. 1384. شکل‌گیری زبان فارسی، ترجمة مهستی بحرینی. تهران: هرمس. نظامی، ج. ا. 1382. کلیات نظامی، مطابق نسخة و. دستگردی، به اهتمام پ. بابایی، تهران: علم.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,149 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,329 |
||
